بررسی شیوه‌های طبقه‏‌بندی اعضا در تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی: رویکردی تحلیل گفتمانی به برنامه‌های متمرکز بر موضوع‏‌های دینی «پرگار»

Authors

  • حسین بصیریان جهرمی دکترای علوم ارتباطات اجتماعی؛ دانشگاه علامه طباطبایی؛ مدرس و پژوهشگر (نویسنده مسئول). این مقاله برگرفته از طرح پژوهشی«تحلیل گفتمان انتقادی و مخاطب برنامه تلویزیونی پرگار» است که در پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انجام شده است.
  • سارا مهدوی کارشناس ارشد تبلیغ و ارتباطات فرهنگی؛ دانشگاه سوره
  • محمدمهدی فرقانی دانشیار علوم ارتباطات اجتماعی؛ دانشگاه علامه طباطبایی
Abstract:

طبقه ‏بندی اعضا[1]، اصطلاحی است که ابتدا هاروِی ساکس[2] در اواسط دهة 1960 مطرح کرد. کوشش‌های اولیة ساکس به ارائة طرح اولیه‏ای از ابزار طبقه ‏بندی اعضا (MCD)[3] انجامید که در آن به خودِ طبقه‏ها و ویژگی‌هایشان پرداخت. مقالة حاضر، با هدف بررسی شیوه‌های طبقه‏بندی اعضا به‌مثابه رویکردی تحلیل گفتمانی، با بررسی برنامه‌های متمرکز بر موضوع‌های دینی پرگار که در فاصلة سال‏های 1389 تا 1392 از تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی پخش شده‏اند، تلاش می‏کند عناصر کلیدی کار ساکس در پیوند معناشناسانه با الگوی سه‌مرحله‌‌‌‌‌ای نورمن فرکلاف[4] را، توصیف، تفسیر و تبیین ‏کند. نتایج بدست‏آمده، گویای آن است که تنها در حدود یک‌سوم واژه‌ها و تعابیر استفاده‌شده برای اسلام به‏نسبت مثبت بوده و دوسوم دیگر، منفی و در بسیاری از مواقع مبتنی‌بر کلیشه‌های ضداسلامی بوده است. تحلیل گفتمان انتقادی این برنامه‌ها با محوریت برنامة ذات اسلام نیز نشان داد که پرگار، اسلام را به‏طورعمده دین خشونت، تحجر، ناراستی، ضدمدرنیسم و ناقض حقوق بشر معرفی کرده‏است. [1]. Membership Categorization [2]. Harvey Sacks [3]. Membership Categorization Devices [4]. Norman Fairclough

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی شیوه های طبقه‏ بندی اعضا در تلویزیون بی بی سی فارسی: رویکردی تحلیل گفتمانی به برنامه های متمرکز بر موضوع‏ های دینی «پرگار»

طبقه ‏بندی اعضا[1]، اصطلاحی است که ابتدا هاروِی ساکس[2] در اواسط دهة 1960 مطرح کرد. کوشش های اولیة ساکس به ارائة طرح اولیه‏ای از ابزار طبقه ‏بندی اعضا (mcd)[3] انجامید که در آن به خود طبقه‏ها و ویژگی هایشان پرداخت. مقالة حاضر، با هدف بررسی شیوه های طبقه‏بندی اعضا به مثابه رویکردی تحلیل گفتمانی، با بررسی برنامه های متمرکز بر موضوع های دینی پرگار که در فاصلة سال‏های 1389 تا 1392 از تلویزیون بی بی ...

full text

سکولاریزم و خشونت نمادین در گفتمان تلویزیونی: تحلیل گفتمانی برنامه «پرگار» تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی

  این مقاله با بررسی چهار برنامة «پرگار» در تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی دربارة «نسبت» دین و مدرنیته و به‌طور خاص، اسلام وسیاست، با روش تحلیل گفتمانی، نتیجه‌ می‌گیرد که گفتار غالب پرگار، «سکولاریزم» فلسفی و اعتقادی،و سیاسی است. این دو گفتار، ضمن نفی و انکار پیوند دین و سیاست و طرد انگار...

full text

سکولاریزم و خشونت نمادین در گفتمان تلویزیونی: تحلیل گفتمانی برنامه «پرگار» تلویزیون بی بی سی فارسی

این مقاله با بررسی چهار برنامة «پرگار» در تلویزیون بی بی سی فارسی دربارة «نسبت» دین و مدرنیته و به طور خاص، اسلام وسیاست، با روش تحلیل گفتمانی، نتیجه می گیرد که گفتار غالب پرگار، «سکولاریزم» فلسفی و اعتقادی،و سیاسی است. این دو گفتار، ضمن نفی و انکار پیوند دین و سیاست و طرد انگارة حکومت دینی، دست به حذف و خشونت نمادین علیه گفتمان اسلام سیاسی می زنند و به سبب برخورداری از قدرت و موقعیت و «دسترسی»...

full text

نقش برنامه‌های دینی تلویزیون بر هویت دینی

چکیده: امروزه نقش تلویزیون به عنوان فراگیرترین رسانه ملی، در ارتقای هویت‌های فرهنگی جامعه و به ویژه در افزایش هویت دینی شهروندان مورد توجه صاحب‌نظران قرار گرفته است. در این ارتباط، بسیاری از اندیشمندان علوم ارتباطات و صاحب‌نظران علوم دینی بر نقش تلویزیون در نشر، اشاعه و تعمیق فرهنگ و هویت دینی تأکید داشته‌اند. به طور کلی، هدف رسانه دینی و برنامه‌های دینی تلویزیون، آگاهی‌بخشی مبانی دینی به...

full text

طنز کلامی در آثار نمایشی وودی آلن: رویکردی تحلیل گفتمانی

این مقاله کوششی برای شناخت طنز کلامی در آثار وودی آلن است. برای تحقق این هدف، گروهی از ابزارهای زبانی مانند پیش انگاری، استلزام، استنتاج و نیز بافت که سبب پیدایش طنز کلامی شده اند، بررسی و تحلیل می شود. پرسش های پژوهش عبارتند از: «کدام یک از فنون زبانی در شکل گیری طنز کلامی مؤثر بوده اند؟» و «طنز کلامی و کاربرد آن چگونه بوده است؟». وودی آلن کارگردان کمدی و طنزپرداز نام آشنای آمریکاست. طنز و باز...

full text

شِعریٰ در قرآن کریم: رویکردی گفتمانی به مفهوم

شِعریٰ در قرآن کریم، تنها یک بار یاد شده  و آن آیۀ 49 سورۀ نجم است: «وَأَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْرَی»؛ آیه‌ای که در آن، پروردگارِ رسول اکرم (ص)  ـ رَبُّک ـ به عنوان پروردگار شِعریٰ معرفی شده است. با مفروض گرفتن این که شِعریٰ نام یک ستاره باشد ـ چنان که مفسران مسلمان گفته‌اند ـ این که چرا در میان ستارگان آسمان، اینچنین اهمیت یافته، و این که معرفی خداوند متعال به عنوان پروردگار شِعریٰ چه پیامی را می‌تواند دربرداشته باشد، ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 16  issue 29

pages  73- 99

publication date 2015-06-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023